جنوبگان دیگر آن قلمرو زمستانی رؤیایی نیست که میلیونها پنگوئن در آن سینهخیز میان یخها پیش بروند.
طبق دادههای تازهی تیمهای بینالمللی از مؤسسات British Antarctic Survey و IFLScience، جمعیت پنگوئنهای تولیدمثل در برخی کلونیهای اصلی تنها طی چند فصل گذشته تا ۹۵ درصد کاهش یافته است؛ فاجعهای بومشناختی که دلیلش بهوضوح «گرسنگی دستهجمعی» است.
تحلیل نمونههای ماهوارهای و بازدیدهای میدانی نشان میدهد که بسیاری از لانهها خالی مانده، تخمها رها شده و جوجههایی که تازه به دنیا آمدهاند، بهدلیل فقدان غذا، ظرف چند روز تلف شدهاند.
کریلها، یعنی همان موجودات ریز میگویمانند که غذای اصلی پنگوئنها هستند، در اثر افزایش دمای آب و کاهش یخ دریایی بهشدت کاهش یافتهاند. در نتیجه زنجیرهی غذایی کل منطقه فروپاشیده است.
🌊 گرمایش اقیانوس؛ قاتل خاموش زیست جنوبگان
به گفتهی دانشمندانی که چندین دهه تغییرات را رصد کردهاند، دمای سطحی اقیانوس جنوبی با سرعتی سه برابر میانگین جهانی در حال افزایش است. این افزایش نهتنها لایههای یخ را نازکتر کرده بلکه زمان حضور پلانکتونها را هم کوتاه کرده — منبعی که بدون آن کریلها نمیتوانند زنده بمانند.
هرگونه اختلال در حضور کریل، یعنی حذف بند اصلی رژیم غذایی موجودات بزرگتر: نهنگ، فوک و پنگوئن. پنگوئنها که مهاجرت فصلیشان بر اساس حافظهی محیطی تنظیم میشود، ناگهان در زیستگاهی میرسند که دیگر غذایی در آن نیست.
🐧 مرگ دستهجمعی جوجهها
تصاویر پژوهشی از چند زیستگاه نشان میدهد هزاران جوجهی تازه از تخمدرآمده با بدنهای ضعیف و ریز خشکیدهاند، در حالیکه والدینشان کیلومترها دورتر برای یافتن غذا در آبهای گرمتر درگیر شدهاند.
در برخی نقاط، نرخ بقای جوجهها به کمتر از ۵ درصد رسیده — رقمی بیسابقه در دادههای حفاظت پرندگان دریایی.
🚨 اثرات اکوسیستمی گستردهتر
کاهش جمعیت پنگوئنها تنها یک عدد نیست؛ ۹۵ درصد در یک زنجیرهی غذایی یعنی تغییر کامل چهرهی اکوسیستم جنوبگان. وقتی پنگوئنها از بین بروند، شکارچیان طبیعیشان هم حذف میشوند، و با نابودی کریل، ماهیهای کوچک و پلانکتونها در رقابت ناسالم قرار میگیرند. این چرخه میتواند تا دههها ادامه پیدا کند و برگشت آن تقریباً غیرممکن است.
🔬 امید اندک؛ پژوهشگران در جستجوی سازگاری
دانشمندان در حال بررسی ردپاهای ژنتیکی گونههایی هستند که شاید بتوانند در برابر دمای بالاتر مقاومت کنند — اما چنین سازگاری زمان میخواهد، در حالیکه روند فعلی خیلی سریعتر از تکامل طبیعی رخ میدهد.
برنامههای بینالمللی مانند CCAMLR (Commission for the Conservation of Antarctic Marine Living Resources) تمرکز خود را بر کاهش صید کریل گذاشته، چون صنعت ماهیگیری تجاری نیز بحران را تشدید کرده است.
اما دانشمندان هشدار میدهند اگر اقدامات فوری انجام نشود، برخی گونههای پنگوئن تا دههی آینده بهصورت کامل منقرض خواهند شد — نمادی زنده از اینکه گرمایش زمین نه آیندهی دور، بلکه اکنون را فرا گرفته است.