گروهی از دانشمندان ژاپنی با همکاری سازمان فضایی «JAXA» و دانشگاه کوبه به نتایجی دست یافتند که حتی خودشان آن را «باورنکردنی» توصیف کردند: اسپورهای خزه‌ی زمینی توانسته‌اند ۹ ماه حضور مستقیم در شرایط خشن فضا را زنده بمانند — و پس از بازگشت به زمین دوباره رشد کرده و تکثیر شوند.
این پژوهش که نتایج آن در نشریه Astrobiology منتشر شد، بخشی از پروژه بررسی «مقاومت حیات در شرایط فرازمینی» بود. نمونه‌های خزه‌ی گونه Physcomitrella patens روی پنل‌های خارجی ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) نصب شدند تا در معرض اشعه‌های کیهانی، خلأ، اختلاف دمای شدید و تابش فرابنفش قرار گیرند.
آنچه شگفت‌انگیز است، دوام سلول‌های اسپور و بازگشت قابلیت زیستی آنها پس از بازگشت به زمین بود. پژوهشگران ابتدا انتظار داشتند که ترکیب پرتوهای کیهانی و اشعه ماوراءبنفش موجب تخریب کامل DNA شود، اما آزمایش در آزمایشگاه نشان داد که بخش زیادی از سلول‌ها پس از بازگشت، توانایی جوانه‌زنی مجدد را حفظ کرده‌اند.
به گفته پروفسور «ایوای ماساهیرو» از تیم تحقیقاتی، راز زنده ماندن اسپورها احتمالاً در ساختار دیواره سلولی چندلایه و وجود ترکیبات محافظ نوری و آنتی‌اکسیدانی نهفته است. این یافته زمینه‌ساز نظریه‌های جدید در حوزه پان‌اسپرمیا (انتقال احتمالی حیات از سیاره‌ای به سیاره دیگر از طریق شهاب‌سنگ‌ها یا ذرات غبار فضایی) شده است. اگر پایه‌ای‌ترین ارگانیسم‌های گیاهی بتوانند چنین شرایطی را تحمل کنند، احتمال اینکه میکروارگانیسم‌ها یا هاگ‌ها در سفرهای بین‌سیاره‌ای زنده بمانند دیگر چندان دور از ذهن نیست.
در بعد کاربردی، این آزمایش‌ها می‌تواند به تحقیقات آینده در زمینه زیست‌فناوری فضایی، تولید اکسیژن یا بازیافت زیستی در مأموریت‌های طولانی به ماه و مریخ کمک کند. همچنین دوام بالای خزه‌ها در برابر تابش، الهام‌بخش توسعه مواد زیستی با مقاومت پرتویی بالا برای صنایع فضایی و پزشکی خواهد بود.
نتیجه نهایی این پژوهش ساده اما عمیق است: زندگی بسیار سرسخت‌تر از چیزی است که تصور می‌کردیم. توانایی بقا و تکثیر دوباره پس از ۹ ماه پرتو و خلأ مطلق، نشان می‌دهد که مرز حیات لزوماً محدود به زمین نیست. شاید در گوشه‌های دور منظومه‌ی شمسی نیز، میلیاردها «اسپور خاموش» در انتظار شرایط مناسب برای شکوفایی زندگی باشند.