
🐐 چرا مردمک چشم بز و گوسفند مستطیلی است؟
اگر تا امروز به چشم بز یا گوسفند دقت کرده باشید، احتمالاً مردمکهای عجیب و افقی آنها شما را متعجب کرده است.
برخلاف انسان که مردمک دایرهای دارد، این حیوانات مردمکی مستطیلی دارند؛ شکلی که کاملاً هدفمند و حاصل میلیونها سال تکامل است.
دانشمندان میگویند این نوع مردمک، یکی از هوشمندانهترین مکانیسمهای طبیعت برای زنده ماندن طعمهها در برابر شکارچیان است.
دید پانورامیک؛ کلید بقا
مردمکهای افقی به بز و گوسفند اجازه میدهند میدان دیدی بسیار گسترده داشته باشند.
آنها میتوانند بدون چرخاندن سر، اطراف خود را تقریباً بهطور کامل ببینند.
برخی مطالعات نشان میدهد میدان دید این حیوانات به بیش از ۳۲۰ درجه میرسد؛ عددی که برای تشخیص سریع خطر حیاتی است.
چرا این موضوع مهم است؟
بز و گوسفند بیشتر روز خود را در حال چرا سپری میکنند.
در این حالت، سر پایین است و خطر حمله شکارچی همیشه وجود دارد.
مردمک مستطیلی کمک میکند حتی هنگام چرا، حرکتهای مشکوک در اطراف تشخیص داده شود؛ بدون آنکه حیوان مجبور باشد سرش را بالا بیاورد.
راز جالبی که کمتر کسی میداند
دانشمندان کشف کردهاند بز و گوسفند هنگام پایین آوردن سر، چشمهایشان را میچرخانند.
هدف چیست؟ حفظ افقیبودن مردمک نسبت به زمین.
به این ترتیب، میدان دید افقی حتی در دشوارترین زاویهها هم حفظ میشود؛ قابلیتی نادر در دنیای پستانداران.
تفاوت طعمه و شکارچی در یک نگاه
در طرف مقابل، شکارچیانی مثل گربهها و مارها مردمک عمودی دارند.
این نوع مردمک برای کمین، تمرکز و تخمین دقیق فاصله طراحی شده است.
به زبان ساده:
- مردمک افقی = فرار بهتر
- مردمک عمودی = شکار دقیقتر
چشمها و جایگاه در زنجیره غذایی
زیستشناسان میگویند شکل مردمک چشم، مستقیماً با نقش جانور در طبیعت مرتبط است.
علفخواران باید همیشه مراقب اطراف باشند.
شکارچیان باید روی یک هدف تمرکز کنند.
این تفاوت، بازتابی از میلیونها سال فشار انتخاب طبیعی است.
داستان فقط مخصوص بز و گوسفند نیست
بسیاری از حیوانات علفخوار مثل گاوها، اسبها و گوزنها نیز مردمکهای افقی دارند.
در مقابل، انسان با مردمکهای دایرهای، در میانه این طیف قرار میگیرد؛ شکلی مناسب تعامل اجتماعی و فعالیت روزانه.
جمعبندی
مردمک مستطیلی بز و گوسفند یک نقص نیست؛
یک ابزار بقا است.
چشمی که برای دیدن خطر، برنامهریزی فرار و ادامه نسل طراحی شده — حتی اگر برای ما عجیب به نظر برسد.