سکوت خبری چند ماهه دربارهی ویروس MPox با یک هشدار تازه شکسته شد. مرکز بهداشت عمومی بریتانیا (UKHSA) اعلام کرد در یکی از بیماران بستری در انگلیس، گونهای از ویروس MPox کشف شده که هیچ شباهتی به شاخههای شناختهشده قبلی ندارد — نه به سویهی آفریقایی و نه به شاخهی ۲۰۲۲ که در اروپا گسترش یافته بود.
🧬 یک جهش بیسابقه
بررسی ژنوم این ویروس جدید نشان میدهد ترکیبی از توالیهای ژنتیکی دیده میشود که تاکنون در هیچ نمونهی بالینی ثبت نشده بود. محققان احتمال میدهند جهش در نتیجهی انتقال پنهان انسانبهانسان در کشورهای مختلف روی داده باشد. با این حال منبع اصلی آلودهسازی هنوز نامشخص است.
به گفتهی UKHSA، بیمار شناساییشده هماکنون در قرنطینهی کامل قرار دارد و تمام تماسهای نزدیک وی تحت پایش هستند. نتایج اولیه میگوید که این گونه، گرچه هنوز نشانهای از شدت بیشتر ندارد، اما نسبت به واکسنهای موجود ممکن است پاسخ متفاوتی نشان دهد.
🧫 یادآور تجربه ۲۰۲۲
در سال ۲۰۲۲، ویروس Monkeypox که بعدها با نام MPox شناخته شد، بیش از ۸۵ هزار مورد ابتلا را در سراسر جهان رقم زد و سازمان جهانی بهداشت برای نخستین بار آن را وضعیت اضطراری بهداشت جهانی اعلام کرد. همان زمان، کارشناسان هشدار دادند که در صورت تداوم انتقال در جمعیت انسانی، فرصت جهشهای تازه فراهم میشود — پیشبینیای که امروز به واقعیت پیوسته است.
⚠️ ریسک جهانی چقدر است؟
بر اساس گزارش IFLScience، کارشناسان بهداشت عمومی تأکید دارند که هنوز دلیل وحشت عمومی وجود ندارد، زیرا هیچ نشانهای از انتقال گسترده در جامعه مشاهده نشده است. اما بروزرسانی سامانههای ردیابی، آزمایش سریع، و آگاهیرسانی به مسافران بینالمللی در اولویت قرار گرفته است.
در بریتانیا، تمام آزمایشگاههای ویروسشناسی موظف شدهاند توالی ژنتیکی موارد MPox را مجدداً بررسی کنند تا در صورت وجود تطابق با نوع جدید، زنجیرهی انتقال شناسایی شود.
💉 وضعیت واکسن و درمان
واکسن “Jynneos” یا “Imvanex” که قبلاً برای سویه سال ۲۰۲۲ استفاده میشد، بر اساس دادههای فعلی احتمالاً اثربخشی نسبی دارد ولی دانشمندان میگویند باید دُز بوستر یا واکسن جدیدتری طراحی شود تا جهش نو را پوشش دهد.
همزمان، سازمان جهانی بهداشت (WHO) نیز با بریتانیا در حال همکاری برای تحلیل خطر و ردیابی زنجیرهٔ بینقارهای است.
🌍 چشمانداز جهانی MPox در ۲۰۲۵
پس از فروکش همهگیری، بسیاری از کشورها بودجههای پیشگیری را کاهش دادند؛ اتفاقی که حالا میتواند چالشآفرین باشد.
اگر MPox جدید در کشورهای کممنبع شناسایی شود، احتمال گسترش دوبارهی بیماری در جمعیتهای آسیبپذیر وجود دارد.
در عین حال درسهایی که جهان از COVID‑19 و MPox قبلی گرفت، شاید این بار بتواند واگیری را در مراحل اولیه کنترل کند.
در مجموع، شناسایی این گونه تازه یادآور این نکته است که جهان هنوز با موجهای ویروسی ناشناخته فاصلهی چندانی ندارد — و قدرت ویروسها در تطبیق، همچنان فراتر از پیشبینیهاست.