خبر تلخ و نگران‌کننده‌ای که از سوی IFLScience منتشر شده، جامعه حفاظت محیط‌زیست را شوکه کرده است: ۱۱ مورد از آخرین طوطی‌های اسپیکس (Spix’s Macaw) در طبیعت بر اثر یک ویروس بسیار مسری و مرگبار تلف شده‌اند. این گونه افسانه‌ای که زمانی در برزیل منقرض‌شده تلقی می‌شد، تنها طی سال‌های اخیر با برنامه‌های تکثیر و رهاسازی دوباره در زیستگاه طبیعی، فرصت زندگی دوباره پیدا کرده بود. اما اکنون شیوع این ویروس، تهدیدی جدی برای بقای یکی از نمادین‌ترین پرندگان جهان ایجاد کرده است؛ پرنده‌ای که سال‌ها تنها در باغ‌وحش‌ها و مراکز تکثیر دیده می‌شد و رؤیای بازگشتش به طبیعت پس از دهه‌ها تلاش محقق شده بود.
طوطی اسپیکس که با پرهای آبی درخشان و صدای منحصربه‌فردش شناخته می‌شود، از جمله گونه‌هایی است که به دلیل تخریب زیستگاه، قاچاق حیات‌وحش و کاهش شدید جمعیت، در آستانه نابودی قرار گرفت. پروژه‌های بین‌المللی حفاظت، از جمله همکاری مراکز تکثیر آلمان، برزیل و قطر، موفق شدند جمعیت محدودی را دوباره در طبیعت رهاسازی کنند. همین اقدام «بازگردانی» یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های حفاظتی دهه اخیر به حساب می‌آمد. اما شیوع یک بیماری ویروسی جدید، این موفقیت را با خطر جدی مواجه کرده است.
طبق گزارش‌ها، در مدت کوتاهی ۱۱ فرد از جمعیت وحشی اسپیکس، علائم بیماری شدید نشان داده و تلف شده‌اند. زیست‌شناسان هشدار می‌دهند که ماهیت بسیار مسری ویروس، می‌تواند به‌سرعت باقی‌مانده جمعیت کوچک این گونه را نیز آلوده کند. از آنجایی که تعداد طوطی‌های آزادشده در طبیعت محدود است، حتی از دست‌دادن چند فرد نیز می‌تواند معادلات حفاظتی را به‌طور کامل تغییر دهد. این اتفاق بار دیگر نشان می‌دهد که نجات یک گونه نادر، تنها به رهاسازی در طبیعت ختم نمی‌شود؛ بلکه نیازمند مراقبت دائمی، پایش دامپزشکی، حفاظت زیستگاه و کنترل بیماری‌هاست.
کارشناسان اکنون در تلاش‌اند منبع ویروس، روش انتقال و میزان تهدید آن برای گونه‌های دیگر را مشخص کنند. برخی احتمال می‌دهند که ویروس از پرندگان محلی یا پرندگان اهلی منتقل شده باشد. گروه‌های حفاظت امیدوارند بتوانند با قرنطینه، تست‌گیری و درمان سریع، از گسترش بیشتر این بیماری جلوگیری کنند. این رویداد همچنین زنگ خطری برای دیگر برنامه‌های رهاسازی پرندگان کمیاب در سراسر جهان است. در نهایت، ماجرای اسپیکس یک واقعیت مهم را یادآور می‌شود: حتی کوچک‌ترین تهدید، می‌تواند سال‌ها تلاش حفاظتی را به خطر بیندازد.