گزارش تازه‌ای که نتایج آن توسط گروهی از زیست‌شناسان منتشر شده، تصویری پیچیده و همزمان امیدوارکننده و هشداردهنده از وضعیت فیل‌های جنگلی آفریقا ارائه می‌دهد. این گونه که یکی از ناشناخته‌ترین و منزوی‌ترین پستانداران قاره سیاه است، سال‌هاست در فهرست «به‌شدت در معرض انقراض» قرار دارد. دلیل اصلی این وضعیت، شکار غیرقانونی برای عاج، تخریب گسترده جنگل‌های بارانی و پراکندگی شدید جمعیت‌ها در مناطق دشوارِ قابل‌بررسی است. اما اکنون داده‌های جدید حاصل از ترکیب تکنیک‌های پیشرفته مانند تحلیل ژنتیکی محیطی، مدل‌سازی اکولوژیک و بررسی‌های هوایی نشان می‌دهد که جمعیت واقعی این فیل‌ها ممکن است حدود ۱۰ هزار فرد بیشتر از آن چیزی باشد که طی دو دهه گذشته تصور می‌شد.
این یافته در نگاه اول امیدوارکننده است: افزایش تعداد فیل‌ها در شرایطی که اکثر گزارش‌ها از کاهش مداوم جمعیت‌های بزرگ‌جثه در جهان حکایت دارد، خبر خوشی به حساب می‌آید. اما دانشمندان هشدار می‌دهند که این آمار جدید به هیچ‌وجه نباید به معنای رفع خطر تلقی شود. دلیل این تاکید روشن است: افزایش عدد لزوماً نشان‌دهنده بهبود وضعیت نیست، بلکه ممکن است ناشی از بهبود روش‌های ارزیابی باشد، نه رشد واقعی جمعیت. بسیاری از زیستگاه‌های فیل‌های جنگلی، پوشیده از جنگل‌های انبوه، سخت‌گذر و تا حد زیادی دور از دسترس‌اند. در چنین محیط‌هایی، شناسایی دقیق جمعیت کار آسانی نیست و روش‌های قدیمی احتمالاً بخش بزرگی از فیل‌ها را در آمار لحاظ نمی‌کرده‌اند.
با وجود این افزایش برآورد، تهدیدهای اصلی همچنان پابرجاست: شکارچیان مسلحی که برای عاج این حیوانات ارزشمند، گروه‌های کوچک فیل‌ها را هدف قرار می‌دهند؛ جنگل‌زدایی گسترده در کنگو، گابون و کامرون؛ توسعه جاده‌ها که زیستگاه‌ها را تکه‌تکه می‌کند؛ و تغییرات اقلیمی که منابع آب و گیاهان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. افزون بر این، نرخ تولیدمثل فیل‌های جنگلی نسبت به فیل‌های ساوانا بسیار کندتر است و همین موضوع باعث می‌شود هر شوک جمعیتی (مثل یک موج شکار غیرقانونی) اثرات بسیار سنگینی بر آینده گونه داشته باشد.
تحلیلگران محیط‌زیست تأکید می‌کنند که مهم‌ترین پیام این یافته جدید، نه «افزایش جمعیت»، بلکه «افزایش ضرورت حفاظت» است. زیرا حالا می‌دانیم با جمعیتی اندکی بزرگ‌تر از تخمین‌های قبلی مواجهیم؛ جمعیتی که اگرچه بیشتر است، اما همچنان بسیار شکننده و در آستانه فروپاشی قرار دارد. دولت‌ها و سازمان‌های حفاظتی باید از این داده‌ها برای هدف‌گذاری دقیق‌تر و طراحی برنامه‌های حفاظتی کارآمدتر استفاده کنند. بدون این اقدامات، حتی این ۱۰ هزار فرد اضافه نیز نمی‌توانند آینده این گونه را تضمین کنند.